Салт д?ст?р бата беру
Деніміздің саулығын берсін.
Көңіліміз тоқ болсын,
Уайым - қайғы жоқ болсын.
Отырғандарың үлкен тақ болсын.
Осы үйге тек бақ қонсын!
Сұрасаң бата берейін,
Ықыласпен қол жайсаң,
Үстем болсын мерейің.
Басыңа бақ орнасын,
Қызыр болсын жолдасың.
Дастарханың мол болсын,
Абыройың зор болсын.
***
Бізге берген етіңіз,
Ниетінізге жетіңіз.
Қыл көпірден өткенде,
Құламай тіке өтіңіз!
***
Шадияр болсын доcтасың,
Мұхаммед болсын - қостасың.
Қызыр болсын жолдасың,
Лұқпан болсын кұрдасың.
Сүрініп кеткен жеріңде,
Жеті əулие жетелеп,
Кереметімен қолдасын!
Құдай жарылқасын,
Бақ қарасын,
Қыдыр дарысын.
Айдан аман,
Жылдан есен қылып,
Үйде, түздегі
Мал - басты аман қылсын!
***
Əумин десең бізге,
Бата берелік сізге.
Жасың жетсін жүзге,
Мал мен басты,
Иман мен жасты,
Қабат бермейді екен деп,
Тəңіріден күдер үзбе!
***
Ай мүйізді,
Аша тұяқтым - ай.
Жұпар иісті,
Бауырсақ құлақтым - ай.
Сенде жазық жоқ,
Бізде азық жоқ,
Ақбата, ақ тілекті қабыл ет!
***
Той - думаныңыз құтты болсын,
Бақыты зор отау болсын.
Іші жанға толсын,
Сырты малға толсын!
Бақытың дəулетіңмен таса берсін,
Дұшпаның қырдан үркіп қаша берсін.
Бата сол бізден сізге, рахмет жауып,
Құдайым маңдайыңды аша берсін!
***
Той тойға ұлассын,
Бақыт балаға ұлассын.
Өрісіңді өрт шалмасын,
Жүрегіңді дерт шалмасын!
***
Ұлың ұядан ұшсын,
Елін ұмытпасын.
Қызың қияға ұшсын,
Жерін ұмытпасын!
Қайғыға болаттай берік,
Жердей төзімді бол.
Шаңырағыңа шаң түспесін,
Көңіліңе кірбің түспесін.
Аспандарың ашық,
Жұлдыздарың жарық болсын,
Абыройларың асқар таудай болсын!
***
Жаңа Жылың құтты болсын,
Денсаулығың мықты болсын.
Жүрегіңіз жалын болсын,
Тілегіміз қабыл болсын!
***
Құдай берсін, кем қылмасын,
Дастарханың мол болсын,
Абыройың зор болсын.
Отбасының байлығын берсін,
Деніміздің саулығын берсін.
Көңіліміз тоқ болсын,
Уайым - қайғы жоқ болсын.
Отырғандарың үлкен тақ болсын,
Осы үйге тек бақ қонсын!
Сұрасаң бата берейін,
Ықыласпен қол жайсаң,
Үстем болсын мерейің.
Басыңа бақ орнасын,
Қызыр болсын жолдасың.
Дастарханың мол болсын,
Абыройың зор болсын.
***
Уа, Жаратқан, жарылқа! Мезгілсіз келер өлімнен сақта,
Кездейсоқ келген келіннен сақта.
Дауылдың кəрінен сақта,
Жыланның зəрінен сақта,
Аяқ астынан келетін
Бəле - жаланың бəрінен сақта!
***
Пейіліңе қонақжай,
Бата берем, қолың жай:
Ақ жарылған жүрегің,
Қабыл болсын тілегің.
Бізге сойдың қой,
Үйіңнен кетпесін той.
Қызығына қанып,
Ішпей - жемей той.
Бізге астың бас,
Берсін саған ұзақ жас.
Ауыздықтап асауды,
Асудан асуға ас!
Сыйлап бердің етіңді,
Жарылқасын бетіңді.
Енді əкелдің сорпаңды,
Орындалсын қолқаңды.
Рахмет дəміңе,
Ризалық берсін бəріңе.
Аман болып басыңыз,
Жүзге жетсін жасыңыз!
***
Маған жаптың шапан,
Көңілде болмасын қапаң.
Маған мінгіздің ат,
Қыз ұзатып, қызығына бат!
Маған атадың жол,
Ұл өсіріп мəре - сəре бол!
Маған бердің ет,
Келін түсіріп, тілегіңе жет!
Маған бердің сауға,
Басың түспесін дауға!
Алдыма салдың мал,
Алладан рахмет ал!
***
Асың, асың, асыңа,
Береке берсін басыңа!
Бөденедей жорғалап,
Қырғауылдай қорғалап,
Қыдыр келсін қасыңа!
Сенен байлық өтпесін,
Тəңірі берген берекең,
Тепкілесе кетпесін!
***
Адалдық берсін асыңа,
Амандық берсін басыңа.
Топқа түсіп, тойлы бол,
Нөкер ертіп қасыңа.
Қозыларың жамырап
Қотаныңа сыймасын.
Құлындарың құлдырап,
Құла түзге сыймасын.
Келелі түйең қаптаған,
Қаратауға сыймасын.
Ақтылы қойың адалдан,
Алатауға сыймасын.
Көкалалы көп жылқың,
Көкшетауға сыймасын.
Ұл мен қызың тең есіп,
Ұлытауға сыймасын!
Бар екен деп тасыма,
Жоқ екен деп жасыма,
Еңбек етсең ерінбей,
Дəулет келер қасыңа.
Көре алмаған дұшпанның,
Тұсаукесер: қазақ нені дұрыс жасамай жүр?
АСТАНА, 20 қазан – Sputnik. Қазақ халқы ежелден бала тәрбиесіне өте ерекше мән берген. Оның айқын дәлелі – сәби шыр етіп дүниеге келген сәттен бастап есейгенге дейін орындалатын салт-жоралғылар. Соның бірі – тұсаукесер. Тұсаукесер – табаны жерге тиіп, қаз-қаз басқан сәбидің үлкен өмірге жасаған алғашқы қадамы, тойдың басы. Сәбидің жүргеніне қуанған ағайын мал сойып, той жасап, алғашқы қадамына жақсылық тілейді. Тіпті тұсауы кесілмеген бала сүріншек, өмірі кедергілер мен қиындықтарға толы болады деп сенген. Қазақтың салт-дәстүрінде ерекше орын алатын тұсаукесер рәсімін қалай орындаған дұрыс? Тұсау кесуде қандай қателіктерге бой алдырып жүрміз? Осы және өзге де сұрақтардың жауабын Sputnik Қазақстан тілшісі дайындаған материалдан таба аласыздар.
"Қаз-қаз, балам, қаз балам"
Әр халықтың өзіне тән ұлттық тәрбиесі бар. Сол секілді қазақ дәстүрінде тәрбиелік мәні жоғары жоралғының бірі – тұсаукесер тойы. Шілдехана-бесік тойдан кейін сәби өмірінде ерекше аталып, үлкен той ретінде өткізілетін салттың бірі – тұсаукесер.
Тұсаукесер – сәбидің өмір сапарының алды. Сәби еңбектенуден өтіп, тәй-тәй басып, алғашқы қадамдарын жасай бастаған кезде әр ата-ана "балам, тез жүріп кетсін" деген ниетпен келешегіне ақ жол тілеп, тұсауын кеседі.
Қазақ сәбидің тұсауын "көбейіп, көгере берсін" деп көк шөптен де есіп жасаса, "бай болсын, тоқ болсын" деген тілекпен малдың тоқ ішегінен де өрген. Бірақ көбіне "біреудің ала жібін аттамасын, өзгенің мал-мүлкіне, дүниесіне көз тікпесін, қол сұқпасын" деген тілекпен ақ пен қара жіпті айқастыра отырып, ала жіп дайындаған.
Осы орайда неге көк пен қызыл немесе жасыл мен сары жіп емес деген заңды сұрақ туындайды. Ақ пен қара – тіршіліктің нышаны. Өмірде барлығы қос-қостан, жұп болып жаратылған. Өмірдің өзі сынақ, ақ пен қара секілді жақсылық пен жамандық, ыстық пен суық, өмір мен өлім, аштық пен тоқтық үнемі қатар жүреді. Осының барлығын мінсіз жаратқан бір Алла ғана жалғыз.
Ала жіпті көпті көрген, талай немере-шөбере сүйген ақ жаулықты әжелер ақ батасын беріп, баланың аяғына байлайды. Осыдан кейін сәбидің ата-анасы таңдаған келіншек немесе ер азамат баланың тұсауын кеседі. Сүріншек, жайбасар адамға баланың тұсауын кестірмейді.
Тұсауды неге қайшымен кесуге болмайды?
Қазір барлық жерде баланың тұсауын қайшымен кесетіні жасырын емес. Алайда атақты Бауыржан Момышұлының келіні, жазушы Зейнеп Ахметова бұл мүлде дұрыс емес дейді.
"Өйткені бір-біріне кереғар, қарама-қарсы қайшының жүзі секілді баланың алдағы өмірі қайшыланып, кедергілер көп болмасын деп қазақ қайшымен кесуді жөн көрмейді. Бұл да жай емес, тіршілік тәжірибесінен алынған", — деп жазады Ахметова "Күретамыр" атты кітабында.
Сондықтан, оның айтуынша, "Жақсылық болып, басына бақ қонғанда асып-тасып асылық жасамасын, қиындықта жасып басылмасын, өмірдің күнгейі мен көлеңкесінен тең өтсін" деп баланың аяғына тұсалған ала жіпті пышақпен шорт кеседі.
Тұсауды кімдер кеседі?
Қазақ халқы тұсауды кез келген адамға кескізбеген. Әдетте жүріс-тұрысы ширақ, пысық, бір әулеттің түтінін түтетіп отырған келіншекке немесе өз ортасында сыйлы, абыройлы, қолға алған шаруасын тындырып жүретін еңбекқор азаматқа кескізеді.
"Қай кезден бастап үрдіс алғанын білмеймін, қашан көрсең жасы үлкен әжелер тұсау кесіп жатады… Сөз жоқ, көпті көрген, талай немере-шөбере сүйген ұлағатты әжелер батасын беріп, ала жіпті баланың аяғына байлайды. Ал тұсауды қыз бала болса, жүрісі ширақ, істеген ісін тиянақты тындыратын қағілез, ақжарқын мінезді келіншекке, ұл баланың тұсауын жақсы аты ел аузында жүрген, қолға алған шаруасын нәтижелі атқаратын, еті тірі еңбекқор азаматқа кескізеді. Бұл жерде қалау – ата-ананың ықтиярында, көңілі түскен адамын оның қадір-қасиетіне қарай таңдап, тұсау кескізеді", — деп жазады Зейнеп Ахметова.
Сондай-ақ, жазушы өз кітабында қазақ "жолы әлі ашылмаған" деп үйленбеген жігітке, тұрмысқа шықпаған қызға тұсау кескізбегенін атап өтеді.
Зейнеп Ахметова жас балаға тұсау кескізуді де құп көрмейді.
"Иә, жеткіншек балалар тұсаукесерге қатысады, олардың да атқаратын маңызды міндеті бар. Балаларды тұсаукесердің алдында жарыстырып жібереді. Олар қайта айналып, келіп қалғанда тұсау кесіледі. Ентігіп келген балалардың алдыңғы озып келген екеуі тұсауы кесілген бүлдіршіннің алақанын алақандарына түйістіріп, уысын толтыра қолынан мықтап ұстап, дедектетіп жетелей жөнеледі. Сонда жүгіріп келген балалардың екпіні, қан қызуы, қуат-жігері сәбиге алақан арқылы беріліп, бала тез жүріп кетеді екен. Шынымен солай болады, өйткені жасөспірім балалардың таза да табиғи энергиясы қадамын жаңа басқан балаға дариды. Ал қажыр-қайраты қайтқан, ілби басатын кейуаналар тұсау кескенде, бала қалай тез жүгіріп кетеді деп ойлайсыз?", — дейді ол.
Тағы бір есте сақтайтын дүние – қазақ ешқашан тұсауды артынан кеспеген.
"Алды ашылуы керек деп алдынан кеседі", — дейді Зейнеп Ахметова.
Тұсаукесер жыры
"Жүйрік бол!", "шауып кет!" деген тілектермен баланың тұсауын таңдалып алынған адам кесіп жібереді. Тұсауы кесілген соң, сәбиді екі адам ортаға алып шығады да, тез-тез жүгіреді. Осы кезде "Тұсаукесер" жыры шырқалады.
Қаз-қаз, балам, қаз балам,
Қадам бассаң, мәз болам.
Қаз-қаз, балам, қаз балам.
Тақымыңды жаз балам.
Балтырыңды түре ғой.
Тай-құлын боп шаба ғой,
Озып бәйге ала ғой.
Қаз баса ғой, қарағым,
Құтты болсын қадамың!
Өмірге аяқ баса бер,
Асулардан аса бер.
Жүгіре қойшы, құлыным,
Елгезек бол, ерінбе,
Ілгері бас, шегінбе.
Тұсаукесерде шашу шашылады. Тұсау кесілген жіпті ырымдап, бала көтере алмай жүрген келіншекке немесе нәрестелі болған отбасыларға "сіздерде де көп ұзамай той болсын" деген ниетпен береді. Тұсау кескен адамға сыйлық береді.
Қазіргі таңда баланың жолына төселген ақ матаның екінші басына домбыра, кітап, ақша, нан, айна секілді түрлі зат қою үрдісі белең алған. Бала нені таңдаса, болашағы сол затпен байланысты болады деп жорамалдайды. Мәселен, баланың көзі домбыраға түссе, есейіп, ержеткенде өнер адамы болады дейді. Кітапты алса, ғылым, білім жолын қуады деп топшылайды. Ақшаға жармасса, қалталы, бай, дәулетті азамат болады деп ырымдайды. Қазақтың дәстүрінде мұндай болмаған, бұл кейіннен пайда болған үрдіс.
Тұсаукесердің пайда болуы туралы діни аңыз
Қазақтың салт-дәстүрі мен ырым-тыйымдарының шығуына себеп болған аңыздар мен қисса-дастандар жетерлік. Соның бірі – тұсаукесер дәстүрінің пайда болуы жайында.
Тәңірі тағала Әбілет пен Тәбілет деген екі мақұлықты жаратып, жер бетіне жібереді. Олар өте ажарлы, сұлу болған екен. Бір-бірін ұнатып қалады. Жаббар Хақ екеуіне: "Некелерің қиылмай, бір-біріңе қосылмаңдар", — деп ескертеді.
Бір күні екеуі шыдай алмай, бір-біріне қосылып қояды. Дүниедегі ең алғашқы зинақорлық осыдан басталыпты. Діни аңыздарда қиямет-қайымда зинақор адамдар Әбілет пен Тәбілеттің қауымында тіріледі екен деседі. Некесіз қатынастан дүниеге Ібіліс келеді.
Адам ата мен Хауа ананы жер бетіне жіберер кезде Тәңірі оларға да ескертіп: "Некелерің қиылмай қосылмаңдар", — дейді. Адам ата мен Хауа ана: "Мақұл!"- деп уәде береді. Бірақ, ол заманда Ібіліс малғұн атанып, оларды азғырып, туралы жолдан тайдыруға серт берген кезі екен.
Тәңірі Жебірейілге: "Адам мен Хауаның аяғын тұсаула. Жерге табаны тиген соң, тұсауларын кес. Ібілістің азғыруына еріп, тура жолдан таймасын", —дейді.
Жебірейіл олардың аяқтарын көк шөппен байлаған екен. Жерге түскен соң тұсауларын кеседі. Некелерін қияды. Кейін бұл оқиға дәстүрге айналады. Содан бастап жаңа туған баланың табаны жерге тиер кезде тұсауын кесіп, күрмеуін шешеді екен. "Баламыз алғаш қара жерге қадам басты, тура жолдан таймасын" деп ырымдайды. Тұсауы кесілмеген сәбидің иманы әлсіз болады деген де түсінік бар.
Деректер "Дін мен дәстүр II", "Күретамыр" (Зейнеп Ахметова), ""Салт-дәстүр сөйлейді" отбасы хрестоматиясы" кітаптарынан алынды
Бата беру дәстүрі қайдан шықты және оны кімдер береді?
АСТАНА, 12 қазан — Sputnik. Қазақ халқының ежелден келе жатқан өзіндік орны бар салт-дәстүрлерінің бірі — бата беру. Халқымыз ақ ниетпен бата беріп, жақындары үшін тілек тілеуді дәстүрге айналдырған. Оны кез келген адам айта бермейді және тойдағы тілектен айтарлықтай өзгешеленеді. Кімге қаратып айтылатынына қатысты да мәтіні өзгеріп отырады.
Бата беру дәстүрі қайдан шықты?
Ал батаның шығуына қатысты фольклоршылардың пікірі әртүрлі. Яғни бұл тақырып әлі күнге дейін толық зерттеліп үлгермеген. Бірқатар маман оның араб елінің "фатеке" сөзінен шыққанын айтады. Фатеке дегеніміз — алғыс айту, ақ тілек білдіру.
"Қазақтың этнографиялық категориялар, ұғымдар мен атауларының дәстүрлі жүйесі" кітабында фатекенің негізінен намаздың соңында қол жайып айтылатын дұға екені туралы жазылған. Яғни қазақ баталары соның үлгісінде айтылады. Мәтінінің көркем болуы әдетте батаны айтып тұрған ақсақалдың ақыл-ой, парасатымен тікелей байланысты.
Қазақ қоғамында бата көбінесе астан кейін табақты жинап алудың алдында атқарылатын ғұрып ретінде қалыптасқан. Ақсақал бата беріп жатқан кезде шаңырақтағы жастар, кейде, тіпті, жасы үлкендер орындарынан түрегеліп тұрады.
"Бата беруші жаратушы Алладан бақытты өмір, материалдық байлық, әрбір істе табысты болуын тілейді. Бата екі қолды ілгері қарай жоғары созып, екі алақанды өзінің жүзіне қарата бұрып тұрып беріледі" деп жазылған кітапта.
Тілекті кез келген адам айта алатыны, ал батаны арнайы батагөй қариялар ғана беретіні көп жағдайда ескеріле бермейді. Бата көпшілік немесе белгілі бір адам үшін Жаратқаннан жалбарынып сұрау сипатында айтылады. Оны айтып жатқан кезде дастарханда міндетті түрде ас тұрады. Мұнымен қатар, батаның айтылатын жері мен өзіндік мазмұны, бір-біріне ұқсамайтын ерекшеліктері болады. Ол адамды әдепті де арлы, дәулетті де бақуатты, білімді де батыр болуға баулиды.
Бата түрлері
Бата қай кезде және кімге қарата айтылып тұрғанына қарай бірнеше түрге бөлінеді. Олар — жарапазан батасы, серттесу батасы, жол батасы, жаңа ай батасы, теріс бата, соғым батасы, көші-қон батасы, жас отау иелеріне арналған бата және өлім шыққан үйде айтылатын бата және т.б.-лар.
Бүгінде ұлттық нақыштағы ойыншықтар шығарып, дәстүрлі өнердің жалғасын табуына өзіндік үлесін қосып жүрген Қыдырәлі Болманов батаның діни түрі болатынын айтады. Оның өзге баталардан құрылысы да өзгеше.
Сондай-ақ, батаны кім көрінген адам бере бермейді. Бата беру үшін өзің абыройлы, салиқалы да парасатты өмір сүруің керек.
Тек ер адамдар емес әжелеріміз де бата беретін. Тіпті, эпостарымызда "ана батасы" деген тіркестер кездеседі.
Бата — біздің дәстүріміздегі үлкен ұғымдардың бірі. Ол халық үшін өте қажет және оны дұға деп те түсінуге болады. Қазір діни баталар көп айтылады. Батаның бұл түрінде "Жамбылдың жасын берсін, Абайдың басын берсін" деген сөздер айтылмайды. Алланың атымен басталып, ислам жүйесімен өрнектеледі", — деді продюсер.
Мұнымен қатар, ол ақсақалдардың текті жердің баласына бата беруге өздері сұранатынын айтып өтті. Бір кездері мұндай жағдай өзінің де басында болған екен.
Ол кезде балалардың құлақты қалай жақсы көргенін өздеріңіз білесіздер. Ақсақалдардың жанына тұра қалсақ, осы қойдың құлағын маған беретін. Сондай-ақ, әкеме келіп бата алуға асығатындар көп еді", — деді Қыдырәлі Болманов.
"Бата мен тілектің екі бөлек болатыны сөзсіз. Бірақ ол екеуі де оң дүниелер. Ешкімге зияны жоқ, тек жақсылықтың нышаны. Мен басқарып жүрген тойларда шама келгенше әулеттің үлкендері бата беріп жатады. Осылай болғаны да дұрыс деп ойлаймын. Біз қазақ үлкеннің алдын ешуақытта кесіп өтпегенбіз. "Кесіп өтсең, мұратыңа жетпегенсің" деген сөз де бар. Жалпы қазақ қоғамында батасыз өтетін той жоқ", — деді асаба.
Теріс бата. Халқымыз әрдайым жұрттың қарғысына ілігіп, теріс бата алудан сақтанған. Теріс батаны қарғыс пен жазаның ең ауыр түрі деп қарастыруға болады. Мұндай бата көп жағдайда ата-тегін көпшілік алдында ұятқа қалдырғандарға беріледі. Ғалымдардың айтуынша, қазақ қоғамында батаның бұл түрі сирек айтылған. Бұдан өзге теріс батаны алғаннан кейін оны қайтару үшін жалбарыну рәсімдері жасалатын болған.
Теріс батаға мысал ретінде "Қыз Жібек пен Төлеген" жырын қарастыруға болады. Аталған жырда Төлегеннің теріс бата алған жері сипатталған. Осыдан кейін оның ісі оңға баспай, ақырында жарық дүниемен қош айтысты. Яғни халқымыз теріс батаның әсері күшті деп есептеген.
Серттесу батасы. Батаның бұл түрін ел арасындағы маңызды үлкен шараларда, белгілі бір жағдайға байланысты уәде мен серт берген кезде және құдалық барысында беретін болған. Оның өзге түрлерінен басты ерекшелігі — әруақ, ақсақал, хан және билер алдында беріліп, соңында қол алысатындығында. Халқымыз сертті бұзуды қарғысқа ұшыраумен теңестірген.
Бұл бата түріне этнограф-жазушы Сейіт Кенжеахметұлы бір мысал келтірген-ді. "Шақшақ қайтыс болғанда (ХVII ғасыр) оның жас әйелі Сомалтынды жақын қайнысы Әйдеркеге қосады. Осы Сомалтынның Шақшақтан туған жас баласы Есназар мен Әйдеркеден туған Жылқыайдар екеуі енелес. Екі бала бірге өсіп, ер жеткеннен кейін елдің басты адамдары жиналып: "Сомалтын қасиетті, өнегелі ана болды. Бұдан былай одан туған Есназар мен Жылқыайдар бір ананың баласы болғандықтан, қанша ата өтсе де, бір-бірінен қыз алыспасын, өмір бойы туыс болып саналсын", — деп, қол жайып, баталасыпты. Міне, сол бата арада 400 жылдай уақыт өтіп, арасы 12 атаға толса да, әлі бұзылған жоқ", — деп баяндады оқиғаны этнограф.
Құдай сені қор қылсын,
Дұшпаныңды зор қылсын!
Жетейін дегенде жер қылсын,
Еңбегіңді сор қылсын,
Басқан жеріңді шөл қылсын,
Көз жасыңды көл қылсын!
Қайғың қалың шемен болсын,
Шыға алмайтын терең болсын!
Аузыңа жылы су тимейтін,
Күнің иттен төмен болсын!
Өмірден мəңгі қор болып өт,
Ел бетіне қарай алмай, жер болып өт.
Еш жақсылық, қызық көрмей,
"Не болдым" деп зарланып өт!
Басыңнан пəле арылмасын,
Өлсең бетің жабылмасын!
Ас батасы. Бұл бата дастархан жайылып ауызға асты алмас бұрын және тамақтанып болғаннан кейін беріледі. Халқымыз әр кез тамақ ішкен сайын "Асқа адалдық, денге саулық" деп тілек тілеп отыруды өздерінің адамдық парызы деп білген.
Асың, асың, асыңа,
Береке берсін басыңа!
Қыдыр келсін қасыңа!
Сенен байлық өтпесін,
Тәңірі берген берекең
Желіңнің екі шетіне,
Тай шаптырса жетпесін!
Наурыз батасы. Халық мерекеде қыдырып, үйді-үйге барып көже ішіп жүргенде берілетін бата түрі. Аты айтып тұрғанда көбінесе Наурыз мерекесі кезінде беріледі. Әдетте бұл батаның мәтінінде "Жасыңыз ұзақ болсын! Көктем көңілді, ұрпақтар өмірлі болсын! Ұлыс береке берсін, пәле жала жерге енсін" сынды тармақтар болады.
Әумин! — бата берейін,
Жаңа жылда жараңдар
Үстем болсын мерейің!
Жақсылыққа бас болып,
Ауылымызда ас болып,
Келген Наурыз құт болсын!
Араздыққа жол беріп,
Жермен бірге жаңарып,
Көңілде кір қалмасын!
Сырттағы жау жаланып,
Жағаға қол салмасын!
Есіктен кірген емініп,
Төр менікі демесін.
Еңістен келген тебініп,
Өр менікі демесін!
Тәніміз бен жанымыз
Жақсы негіз қалансын
Жарасып ән сәніміз!
Сапар батасы. Қазақ елі ұл-қызы алыс сапарға немесе өмірін бәске тігіп жорыққа аттанарда халықты жинап, ішінен ең сыйлы деген азаматтан бата сұрайтын болған. Осыдан кейін адамның сапары немесе жорығы сәтті болып, елге аман-есен оралады деген наным қалыптасқан.
Жолыңды Алла қолдасын,
Серті мен сөзде тұратын,
Сенімді болсын жолдасың.
Жолыңды кесем дегендер
Сәтті болып істерің,
Жақсы болсын түстерің,
Жортып бір жортып жеткенде,
Жомарт болып төсегің.
Жұғымды болсын ішкенің
Көрмеген жерді көріп қайт,
Қайырылып сәлем беріп қайт.
Ырзығың сыртта шашылса,
Оны да түгел теріп қайт.
Айдарыңнан жел есіп,
Желіп барып, желіп қайт.
Бақ қосылып басыңа,
Дақ түспей ар мен бағыңа,
Кездесейік тағы да.
Балаларға арналған бата. Қазақ халқында сәби жаңадан дүние есігін ашқан сәтте ұзақ жасап келе жатқан қариялардан бата сұрайтын болған. Сондай-ақ, ата-аналар ұлдары ат жалын тартып мініп, қыздары іс тігуге жарап қалғанда өздері ұнатқан адамдардан бата сұрайтын болған.
Өмір-жасы ұзақ болсын,
Маңайы аққан бұлақ болсын,
Əр күні қызық, шуақ болсын,
Жер-ана жайлы тұрақ болсын,
Жомарттың қолын берсін,
Жортқыштың жолын берсін,
Қыздың қылығын берсін,
Судың тұнығын берсін,
Даланың кеңдігін берсін,
Батырдың ерлігін берсін,
Ақынның өрлігін берсін,
Той батасы. Бұл бата түрі екі түрлі жағдайда айтылады. Біріншісі — той иелеріне бата беру мақсатында, екіншісі осы тойға арналған малды соятын кезде.
Той тойға ұлассын,
Тойдан кенде қылмасын!
Өлең-жыр боп күндіз-түн,
Құтты болып қуаныш,
Еш жамандық болмасын!
Қызыр дарып, бақ қонып,
Құдай өзі қолдасын!
Болсын тойың торқалы,
Қарық болсын кəрі-жас,
Өлең айтып, əн салып!
Көрген досың сүйінсін,
Көре алмаған күйінсін!
Игі жақсы жиылсын!
Қарияларға берілетін бата. Қазақта бата жастарға ғана емес, бата айтушылардың өздеріне де беріледі. Ақ сақалды аталар мен ақ самайлы әжелер өздері ұнатқан данагөй жандарды шақыртып алып бата сұрап алатын болған.
Уа, қария, күйлі болыңыздар,
Ел-жұрттарыңызға сыйлы болыңыздар!
Немере, шөбере, шөпшек көріп,
Тоқсан отау үйлі болыңыздар!
Түндеріңіз тыныш болсын,
Үйлеріңізге ырыс толсын!
Ұлдарыңыз десті болсын,
Келіндеріңіз есті болсын!
Орындарыңыз төр болсын,
Мəртебелеріңіз зор болсын,
Ел-жұрттарыңыз тоқ болсын,
Қатарларыңыз көп болсын,
Қам-қайғыларыңыз жоқ болсын!
Қыздар мен келіндерге берілетін бата. Өсіп келе жатқан қыздың ақылына көркі сай, білімді де ісшең болсын деп қарттардан ықылас баталарын сұрайтын болған. Бұдан өзге ата-енелер келіндерін қыздай еркелетіп, оларға дастарханнан ас немесе табақтың түбін, кейде тіпті ішіп отырған шайын ұсынатын болған. Мұндайда келін орнынан атып тұрып сәлем берген. Осындайда қариялар келіндерге бата беретін болған.
Қыздарың құлықты болсын,
Ғаламат білікті болсын.
Күндей нұрлы болсын,
Гүлдей түрлі болсын.
Өлмес өнер берсін,
Əн-жыр, өлең берсін.
Теңдессіз дарын берсін.
Ізгіліктің бəрін берсін.
Талдай бой берсін,
Таудай ой берсін.
Жаздай жамал берсін,
Оттай жанар берсін!
Жасың ұзақ болсын,
Күнің шуақ болсын.
Басыңа бақыт қонсын,
Үйіңе жақұт толсын.
Ағалы-жағалы бол.
Өркенің өсе берсін,
Бақытқа қолың жете берсін!
Шенді-шекпенділерге арналған бата. Бұл бата түрі беделді қызметке жаңадан орналасқан азаматтарға беріледі. Мұндай батаны алдағы қызметінде айы оңынан туып, жолы болсын деген ниетпен береді.
Әумин десең есе берсін,
Қызырың кеп жетелесін.
Айларың аман кете берсін,
Күндерің күліп өте берсін.
Бақ-дәулет пен дәрежең,
Одан әрі өсе берсін!
Құлағың сақ болсын,
Ниетің ақ болсын,
Құлқының пәк болсын.
Көңілің шат болсын!
Қара қылды қақ жарып, елді түзу баста!
Жас жұбайларға және күйеу бала мен қарындасқа арналған бата. Өз алдына түтін түтеткен жас жұбайлар отауларына кіріп орналасып алған соң сыйлы қариялар мен ағайын-туысқандарына дастархан жайып, кейін олардан бата сұрайтын болған. Сондай-ақ, үйлі-баранды болып үлгерген ерлі-зайыптылар да өздеріне тілекші болып жүрген ағайын-туыстарын шақырып, олардан ықылас баталарын тыңдайтын болған.
Бақытты бол, бағың ашылсын,
Әр күнің шаттыққа толсын.
Босағаңа жамандық жетпесін,
Төріңнен жақсылық кетпесін.
Ұлдарың оншақты болсын,
Қыздарың моншақты болсын.
Бастарыңа бақ қонсын,
Жаратқан ием жақ болсын.
Ынтымақ серік болсын.
Шаңырақтарың биік болсын.
Несібе-ырыс иіп келсін.
Дастархандарың кең болсын.
Қызық-қуаныш тең болсын.
Үй-іштерің мерекелі болсын,
Өмірлерің берекелі болсын.
Тілектерің ақ болсын,
Махаббаттарың пәк болсын.
Дастарқандарың берекелі болсын,
Отбасыларың мерекелі болсын.
Өмір-жастарың ұзақ болсын,
Жолдастарың Қызыр болсын!
Қораларыңнан қой кетпесін,
Есіктеріңнен той кетпесін.
Көшкенде көлікті болыңдар,
Өлшеусіз өрісті болыңдар!
Халық сүйер аға болыңдар,
Тоңдырмайтын жаға болыңдар.
Қиын жерде жол табар,
Дарқан ойлы дана болыңдар!
Шаңыраққа бата. Алыстан ат терлетіп келген қонақтар өздері түскен шаңыраққа алғыс ретінде бата-тілектерін айтатын болған. Ел мен жерге берілетін бата да осы іспеттес. Бірақ ол бір шаңыраққа емес, бүкіл елге беріледі.
Жаратқан Иең жар болып,
Не сұрасаң да қайтармасын!
Шаңырақтарың сыйлы болсын,
Отбасыларың дулы болсын.
Қоныстарың нулы болсын,
Өрістерің сулы болсын!
Қорыта айтқанда, қазақ халқы бата арқылы өзінің жан-жүрегінде жатқан ізгі тілектерін жеткізіп, бір адамның немесе халықтың тілеуін тілейтін болған. Сондай-ақ, бата беруші қариялар да халық алдында беделін түсіріп алмауға, бата беруге лайық болуға тырысқан.
Салт д?ст?р бата беру
Все проекты
Для бизнеса
Другие проекты
добавлена 19 июля 2020 в 01:51
Класс 2 592
добавлена 14 марта 2019 в 23:11
Класс 1 834
добавлена 20 февраля 2018 в 10:38
НАУРЫЗ - ПРАЗДНИК РОЖДЕНИЯ ВЕСНЫ Навруз-байрам – это старинный праздник, который отмечают жители многих стран Азии и ряда регионов России.. Наурыз - это праздник весны, обновления природы, начала нового года, новой жизни.Наурыз-мейрамы в Казахстане - государственный праздник и официально празднуется три дня - с 21 по 23 марта. Эти дни в республике, согласно законодательству, считаются выходными, нерабочими. До 2010 года в республике Наурыз официально отмечался только один день - 22 марта. В эт
Класс 1 630
добавлена 25 декабря 2017 в 19:45
Жаңа Жылдарыңызбен. С Новым годом. Жаңа жыл! Жаңа күн! Жаңа өмір! Бұл күн болмастағы боядың барлығын үміттен, қуаныштан, махаббаттан алып, айналаға нұр болып шашылады, Осы шашылған нұр әрбіріміздің шаңырағымызға шуақ болып турайды. Қай -қайсымыз болсақта осы мерекелік кештен келесі Жаңа жылға дейін жүрегімізге есте қалатындай бір сезімді себелейміз, ол сезім бізді келесі жылға дейін үмітпен жетелеп отырады. Жаңа жыл әрбір шаңыраққа құт, береке, ырыс алып келсін! Новый год. Новый день! Нов
добавлена 22 декабря 2016 в 08:02
Казахи не делятся на роды, они состоят из родов. История родов — составная часть истории казахов. Ее изучение, знание должно подталкивать не к разделению, а к единению!Потому что изначально род – общественный институт, созданный не для разделения, а наоборот, для объединения казахов! Мы казахи должны знать свою родовую принадлежность, родословную до седьмого колена. Однако обязывать это мы не можем. Человека, который не знает свой род, свою историю трудно назвать полноценным казахом. Потому, ч
Класс 2 597
добавлена 1 мая 2017 в 06:05
добавлена сегодня в 05:04
3 524 просмотра
добавлена вчера в 23:12
Аналарымыз аман болсын.
3 271 просмотр
добавлена вчера в 23:11
Видео удалено или не является публично доступным
добавлена вчера в 22:52
добавлена вчера в 15:51
добавлена 25 сентября в 09:22
добавлена 25 сентября в 09:06
добавлена 24 сентября в 14:39
добавлена 24 сентября в 14:33
добавлена 24 сентября в 09:33
Обсуждаемые
Вы отметили максимальное количество друзей (64) на этой фотографии.
В данный момент вы не можете отметить человека на фотографии. Пожалуйста, попробуйте позже.
Фотография недоступна этому человеку
Чтобы отметить человека, наведите на него курсор и нажмите левую кнопку мыши. Чтобы отметиться на фото, наведите на себя курсор и нажмите левую кнопку мыши.
за просмотры фотографий!
В группе 104 234 участника
Бата беру ( благословения) – древнейший и важнейший обычай казахов! Одна из народных пословиц гласит: Жаңбырменен жер көгерер, Батаменен ел көгерер." Благодаря дождю земля зеленеет, Благословением процветает страна."
Зачастую благословение дается в стихах. Согласно казахским обычаям «бата» должен давать уважаемый аксакал(пожилой человек).Если на мероприятиях отсутствуют аксакалы, то это право предоставляется бабушкам. Если нет ни бабушек, ни дедушек, то благословление должен давать человек, являющийся самым старшим и авторитетным из людей.Это происходит в следующих случаях: рождается ребенок и ему выбирают имя, ребенок начинает ходить, впервые сажают в седло, малыш идет в школу, во время кудалык (сватовство), беташар – церемония открывания лица невесты, во время проведения ас (поминки), в начале тоя (свадьба), когда собирается урожай, перед сражением с врагами, перед дальней дорогой и т. д.
Как дается благословение? Обычно благословляют, слегка раскрыв обе ладони на уровне сердца .Все вокруг, стар и млад, тоже подобным образом держат руки. После того как заканчивается благословение, все проводят ладонями по лицу. Бата может совершаться как стоя, так и сидя, в любое время суток.
Казахские бата-благословения способствуют правильному развитию общества. Эта традиция продолжается и по сей день. В благословениях отражаются черты и сегодняшнего дня.
Казахи всегда придерживались своих обычаев и традиций. И нет сомнения в том, что бата-благословения как средство воспитания подрастающего поколения будут передаваться из поколения в поколение.
Издавна в нашем народе жила непоколебимая вера в благодатную силу слова. Из этой веры родился своеобразный обряд "бата беру" — благословения. Издревле люди верили, что благодаря доброму и искреннему пожеланию честного и праведного человека, можно достичь поставленных целей и желаний. И считали за честь получить благословение у самого уважаемого и почтенного аксакала.
Батаның түрлері:(виды благословения) 1. Нәрестеге бата 2. Асқа бата 3. Ұлға бата 4. Қызға бата 5. Келінге бата 6. Сапар бата 7. Жастарға бата 8. Сүндет той батасы 9. Наурыз батасы 10. Ораза айт батасы 11. Жарапазан батасы 12. Ас қайыру батасы т.б. Жас баланың күлкісін бер, Жас ананың ұйқысын бер. Жомарттың қолын бер, Жорытқанның жолын бер. Қыздың қылығын бер, Судың тұнығын бер, Асаудың арынын бер, Түнгі оттың жарығын бер. Асқар таудың паңдығын бер, Бұлбұл құстың таңғы үнін бер. Даланың жазықтығын бер, Гүлдің нәзіктігін бер. Теңіздің тереңдігін бер, Қыранның көрегендігін бер. Ердің көңілін бер, Бүркіттің жігерін бер. Лашынның жүрегін бер, Нағыз достың тілегін бер. Мәңгі-бақи ажырамас, Шын ғашықтың тілегін бер! Әумин! Үй иесіне берілетін бата Сұрасаң бата берейін, Үстем болсын мерейің. Ықыласпен қол жайсаң, Ақ тілекті төгейін. Денсаулығың мықты болсын, Абыройың зор болсын. Қайда барсаң алдыңнан, Жарқыраған жол болсын. Бастарыңа бақ берсін, Не берсе де, нақ берсін. Қырда жүрген Қыдырды Үйлеріңе ап келсін. Қарындарың тоқ болсын, Қайғыларың жоқ болсын. Шүпірлеген үйіңде, Балаларың көп болсын. Әумин! Жас бөбекке беретін бата Көтерейік білекті, Нұрға бөлеп жүректі. Бөбекке бата берейік, Ағынан айтып тілекті. Сәбиіміз сүйкімді болсын, Өнер-білімге икемді болсын, Бәйтеректей бойшаңданып, Өнер, өршіл, өркенді болсын, Жақсы жолды таңдасын, Жамандық тәлім алмасын, Даналардың дәстүрін, Жаңаласын, жалғасын. Шұғылалы шуақ күн кешсін, Басын сұр бұлт шалмасын, Қос топшысы талмасын, Қырандай биік самғасын. Ары адал, жаны жаз, Құрбысынан қалмасын! Абай, Жамбыл, Міржақып, Шоқан, Ахмет, Мағжандай Тасқа басқан таңбасын, Мәңгілік артына із қалдырсын! Әумин! Шілдехана тойында берілетін бата Анасының аяулы Жарып шыққан кемерін, Қадам басып өмірге, Жас шыбықтай бүр жарып, Жаңа жайған желігін, Торсық шеке, ақ маңдай, Өсе берсін бөбегің. Өмірі ұзақ болсын деп, Көңілі нұрға толсын деп, Ақ батамды беремін. Азамат боп ер жетсін, Қиын кезде жолдастан Аямайтын көмегін. Тойың тойға ұлассын, Бола берсін дегенің! Аллаһу ақпар! Асқа бата Дастарханыңа береке берсін, Бастарыңа мереке берсін, Астарыңа адалдық берсін, Бастарыңа амандық берсін, Дендеріңе саулық берсін! Әумин! *** Ашып тастап пейілді Дастарханың жайылды. Қасиетті нан ұлық Берекең тұр нақ ұйып. Асыл сөздер шашылды, Бар абырой бақ орнап Ел сыйласын басыңды. Аңыз болып отауың Айта жүрсін асыңды. Сүйген жарың, Бала-шағаң аман боп, Бүтіндесін асылды. Ниетіңе біз тойдық. Рахмет шәйіңа, Риза еткен бір қойлық! Әумин! Ұл балаға бата Жорытқанда, балам, жолың болсын, Қалтаң байлыққа толсын, Бір толмасын, жылда толсын, Өмір жасың ұзақ болсын! Қатарыңнан озған өрен бол, Қыз көзіндей терең бол, Сынай қалса – құлақ сал, Мақтай қалса – керең бол! Әумин! *** Азамат болып ер жетсін, Ақсақал болып төрлетсін, Азамат болып көрікті, Ғұмыры болсын берікті. Азамат болсын ардақты, Мінезі болсын салмақты, Өнері болсын жан-жақты, Осы айтқанның бәрі Қабыл болып, Алла берсін зор бақты! Әумин! Қыз балаға бата Талдай бой берсін, Сұңғыла ой берсін, Жаздай жамал берсін, Қардай жанар берсін! Анаға шуақ болсын, Ағаға қуат болсын, Нәзік жаны болсын, Елінің ары болсын, Басына өнердің бағы қонсын, Ақ орданың шамы болсын! Жастарға бата Қуаныш қайырлы болсын, Жастар абыройлы болсын. Уайымдары жоқ болсын, Көңілдері тоқ болсын, Адал еңбек арқасында Табыстары мол болсын. Алақандары ашық болсын, Өмірге машық болсын! Күйбең қалып кейін қалмай, Жаңалыққа ғашық болсын. Ұрпақтары ер болсын, Кемеңгерлермен тең болсын. Оларды көре алмағандардың, Бедел-берекеті кем болсын. Әумин! Той жасаған үй иесіне берілетін бата Құрметті той иесі, Ісіңді тағдыр оңдасын, Қайда жүрсең қолтықтап, Қыдыр бабаң қолдасын! Жамбылға ұқсап көп жаса, Денеңде дерт болмасын, Тойың тойға ұласып, Жан-жүрегің толғансын, Күннен-күнге көбейсін, Дос-жараның, жолдасың. Бақытың тассын әманда, Бергенін тәңірі алмасын! Өміріңді ұзартып, Балаң менен немерең, Шөберең мен шөпшегің, Туажаттар жалғассын! Келінге бата Отша лаула, сөнбегін, Еш жамандық көрмегін. Қосағыңмен қоса ағар, Құтты болсын қадамың, Келін болдың, қарағым. Салтын ұста, ардақта, Үлкен ата-бабаңның. Ошақтан от кетпесін, Үйіңнен көп кетпесін, Адал болғын жарыңа, Лаула, оттай, жалында! Әумин! Сапар бата Жолыңды алла қолдасын, Жаманшылық болмасын. Сенімді болсын жолдасың, Жолыңды кескен оңбасын. Сәтті болсын істерің, Жақсы болсын түстерің, Жұмсақ болсын ішкенің. Көрмеген жерді көріп қайт, Ырзығыңды теріп қайт. Айдарыңнан жел есіп, Желіп барып, желіп қайт. Әумин! Наурыз батасы Наурыз келіп қар кетті, Ақ қар, көк мұз жұтатқан Шаруа елінен зар кетті. Наурыз келіп жаз кірді, Жаз періште «Әз» кірді Күнеске тосып арқасын, Жан біткенге наз кірді. Арық-тұрақ төрт түлік, Көк жеп жапа-тармағай Қабырға жаппай қалмағай. Көтеремнің төрт бұты, Ербегей де сербегей Енді шығын бермегей. Бізге келген бәлекет – Қармен бірге қаңғырып, Таудан ары өрлегей, Мұсылман бетін көрмегей. Жарапазан батасы Қонақтасын берекет, Қаша берсін пәлекет. Қиын дейді қиямет, Жақын дейді ақырет. Ақыретке барғанда, Қыл көпірден аман өт! Міне, бата, ақ ниет, Бола берсін берекет. Қиын дейді қиямет, Жақын дейді ақырет, Құлшылық қыл Аллаға, Қыл көпірден таймай өт. Кірсін дәулет, Шықсын бейнет. Алла атымен бейнет ет. Жоқ-жітікке рақым ет. Тәңір сені қолдасын, Уайым-қайғы болмасын. Қабыл болсын оразаң, Әулетіңді оңдасын! Бата – өлеңдер 1. Кемеңгердің алғыр ойын берсін, Екі дүниенің абыройын берсін! 2. Талаптымен тау астырсын, Талантымен таластырсын. Жамандықтан адастырсын, Жақсылықпен жанастырсын! 3. Білімің молая берсін, Еңбегің зорая берсін. 4. Мақсаттарың айқын болсын, Өмірлерің жарқын болсын. Еңбектерің көшелі болсын! 5. Білімің тереңдесін, бауырым! Өнерің кемелденсін, бауырым! Жұлдызың жайнасыншы, бауырым! Табаның таймасыншы, бауырым! Дос-жарың безінбесін, бауырым! Қысылса сені іздесін, бауырым! Баталар Көш көлікті болсын, Дос серікті болсын, Жан ерікті болсын, Жар көрікті болсын, Жер құнарлы болсын, Жас елеулі болсын, Қыз шырайлы болсын, Тау өрісті болсын, Бау жемісті болсын, Жыл табысты болсын! Жас талапкерге бата «Сырым батыр жас кезінде батасын алайын…деп Бөкен биге барыпты». Бұл ерлік, өнер, өмір жолына, ұзақ сапарға аттанар алдында әдейі барып тілейтін бата. Қошқарұлы Жәнібек жас кезінде Қаракерей Соқыр Абыздан бата сұрай барғанда ол кісі былай депті: Белбеуің белдеуіңде байлаулы болсын, Қазаның ошақтағы қайнаулы болсын. Есігің ашық болсын: Қабағың жазық болсын. Сонда ағайының кетпес қасыңнан. Жақыныңа бұрмай төрені түзу бер, Сонда қаумалаған халық кетпес қасыңнан. Мектеп табалдырығын аттаған балаға бата Айналайын аттасым Талантың судай қаптасын, Дініңе сенсең, Мұхамбет демесін. Тіліңе сенсең, Жиренше шешен демесін. Атағың Абайдай болсын, Абыройың Абылайдай болсын, Жүректі болсаң, Қабанбай жебесін, Білекті болсаң, Бөгенбай жебесін. Наурызбайдай батыр бол, Бауыржандай батыл бол, Әділдікте Наршаруан қол берсін, Хакімдікте Лұқпан өзі дем берсін. Жалғыз болсаң, Алланы есіңе ал, Жарлы болсаң, пайғамбарды есіңе ал. Қалың елің халқыңды ұмытпа, Ата жолы –салтыңды ұмытпа. Аспанда Ғайса,Жерде Мәди Қырда Қыдыр Суда Сүлеймен қолдасын! Еш жамандық болмасын. Азамат бол, арлы бол, Қастарыңның алды бол, Біліміңмен әділ бол! Дос-жараның сүйсінсін, Дұшпаның іштей күйінсін, Басыңа бақыт құйылсын! Дуалы ауыздың батасына жолық! Әумин! Баталар қабыл болсын! Әумин деп қойыңыздар!
Свежий взгляд на «Бата беру»
2) Почему во время бата используется именно такой жест рук? Вы никогда не задавились этим вопросом?
Наверное не удивительно, что в начале при поиске информации об этом я обратилась в индийским мудрам.
Искусство мудр появилось много тысяч лет назад и изначально применялось для духовного развития и лечения. Считается что эти сакральные жесты стали частью многих мистерий. Через них как с помощью невербального кода передается сокрытая от непосвященных информация и создается пространство для проявления Высшего сознания. Даосский мастера, буддийские монахи, учителя йоги и аюр-веды множество веков оттачивали искусство исцеления тела, ума и души. (Энциклопедия мудр. Неополитанский С.М, Матвеев С.А., 2006 г, 2 стр).
Насчитывается большое количество мудр и когда я начала искать, я нашла 2 мудры похожие на наш жест:
Мудра для достижения успеха. Выполнение этой мудры убирает все умственные и эмоциональные блокировки, способствует обретению богатства и счастья.
Поворачиваем руки ладонями вверх, и прижимаем друг к другу мизинцы. На секунду крепко приживаем все пальцы, и переворачиваем руки ладонями вниз так, чтобы указательные пальцы были крепко прижаты друг к другу, а большие пальцы были спрятаны под ладонями. И вновь переворачиваем кисти ладонями вверх. В момент перемены положения рук, повторяйте мантру «ХАР»
Мудра для хорошего здоровья и долголетия.
Вытягиваем руки прямо перед собой, локти не сгибаем. Складываем ладони ковшиком, будто хотим набрать в них струю воды.
Если посмотреть критично — то ближе к нам мудра ковшиком — но мы локти сгибаем когда получаем бата, а здесь не сгибаются. Так что эти мудры не совсем дают нам ответ на наш вопрос. Но все же заставляют задуматься что смысл нашего жеста может быть между двумя этими мудрами.
Я очень многих спрашивала, но никто мне не дал лучшего ответа чем мой дедушка. Конечно это всего лишь предположение, которое неподтверждено никакими фактами, но возможно именно оно откроет вам занавесу, почему же мы держим руки именно так.
Он предположил что мы просим у Всевышего о помощи добрыми словами посылаем свою энергию слова, а Он услышав наши пожелания отдает их нам. Мы принимаем их через этот жест ковшика и поливаем ответной энергией свое тело начиная с головы, и ответная энергия впитывается в нашу ауру, в нашу кровь и человек наполняется силой которая способствует исполнению пожелания.
Повторяюсь это предположение, почему казахи держать руки именно так. Это не подтвержденный факт. Но все же можно найти много свидетельств в которых говорится что руки нельзя держать растопыренными, их надо держать как этот ковш, чтобы не пролить ответную энергию Всевышнего и что нужно держать руки на уровне сердца (солнечного сплетения) а не ниже. Ведь все эти условности не просто так. Не просто так они остались в памяти и сохранились традицией.
Итак, наш жест ковшика как бы собирает пожелания (добрые слова) и впитывается в нас.
Бата беру — это отточенная временем система программирования себя на хорошее, на доброе.
Когда мы даем бата например на свадьбу и говорим «Жолдарың ақ болсын», «Босағаларың берік болсын» а молодожены впитывают в себя эти слова — они действительно программируют себя на крепкий и хороший союз.
Думаю самое важно что я хотела здесь рассказать — это брать Бата осознанно у старших, понимать что слова влияют на человека (его ДНК). А человек который дает Бата осознает что важно не просто выучить готовые слова, а говорить их с чистым намерением и доброй энергией. Ведь как бы это не звучало «Картаю оңай, қария болу қиын». Мне хочется чтобы вы встречали как можно больше хороших қариялар на своем пути которые могут дать Вам добрые баталар.
И если вдруг у Вас попросят дать бата, вы могли всегда вспомнить о моем блоге, где теперь будет публиковаться много баталар .
Читайте также: